8 สายพันธุ์จุลินทรีย์ ที่มีบทบาทในเรื่อง Psychobiotics
1. Lactobacillus rhamnosus (สายพันธุ์ JB-1)
- ผลต่อสุขภาพจิต: ลดความวิตกกังวลและภาวะซึมเศร้าในสัตว์ทดลอง
- กลไก: เพิ่มความไวของ GABA receptor ในสมองส่วน limbic system
- งานวิจัยเด่น: Bravo et al., 2011 (PNAS) – พบว่าหนูที่ได้รับ L. rhamnosus JB-1 มีพฤติกรรมวิตกกังวลลดลง
2. Bifidobacterium longum (สายพันธุ์ 1714 และ NCC3001)
- ผลต่อสุขภาพจิต: ช่วยลดระดับ cortisol และลดอาการวิตกกังวล
- กลไก: ปรับลดระบบอักเสบผ่านการลด TNF-α และ IL-6
- งานวิจัยเด่น: Allen et al., 2016 – พบว่าช่วยลดการตอบสนองของระบบ hypothalamic-pituitary-adrenal (HPA axis)
3. Lactobacillus helveticus (R0052)
- ผลต่อสุขภาพจิต: ลดอาการซึมเศร้าในมนุษย์
- กลไก: เพิ่ม serotonin และ GABA, ลด systemic inflammation
- งานวิจัยเด่น: Messaoudi et al., 2011 – ร่วมกับ B. longum R0175 ในการลดคะแนน HADS (Hospital Anxiety and Depression Scale)
4. Bifidobacterium infantis (35624)
- ผลต่อสุขภาพจิต: ลดภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วย IBS
- กลไก: ปรับสมดุล T-regulatory cells และลด pro-inflammatory cytokines
- งานวิจัยเด่น: O’Mahony et al., 2005 – รายงานว่ามีผลลดอาการในผู้ป่วย IBS และอารมณ์ร่วม
5. Limosilactobacillus reuteri
- ผลต่อสุขภาพจิต: เพิ่มพฤติกรรม prosocial และลดความเครียด
- กลไก: กระตุ้นการหลั่ง oxytocin และเพิ่ม neurogenesis
- งานวิจัยเด่น: Varian et al., 2016 – พบว่า L. reuteri เพิ่มพฤติกรรมทางสังคมในหนูทดลอง
6. Streptococcus thermophilus
- ผลต่อสุขภาพจิต: ช่วยลดอาการวิตกกังวลและความเครียดจากสิ่งแวดล้อม
- กลไก: ผลิตกรดแลคติกและสารต้านอนุมูลอิสระ
- การใช้ทางการค้า: พบในโยเกิร์ตและผลิตภัณฑ์นมหมักหลายชนิด
7. Lactiplantibacillus plantarum (สายพันธุ์ 299v)
- ผลต่อสุขภาพจิต: ลดระดับ cortisol และปรับปรุงการทำงานของสมอง
- กลไก: ปรับ microbiota และลดสารอักเสบ
- งานวิจัยเด่น: Nobaek et al., 2000 – พบว่าผู้ป่วย IBS มีอาการดีขึ้นร่วมกับสภาวะอารมณ์
8. Clostridium butyricum
- ผลต่อสุขภาพจิต: ลดภาวะวิตกกังวลและเสริม cognitive function
- กลไก: ผลิต butyrate ซึ่งเป็น short-chain fatty acid ที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบในสมอง
- การใช้: พบในอาหารเสริมบางประเทศ เช่น ญี่ปุ่นและจีน
